Op een van die talloze prachtige zonovergoten dagen van deze zomer worden we hartelijk welkom geheten in het mooie huis van Trudy van Helmond. Trudy is al meer dan 10 jaar voorzitster van de Katholieke Bond Ouderen (KBO) in Eindhoven en enorm betrokken bij het wel en wee van de oudere in onze samenleving. Als ECDT trekken we samen met Trudy op in het verzorgen van gezellige woensdagmiddagen voor mensen met dementie in buurthuis De Meerpaal in Eindhoven waarvan Trudy de voorzitter is. Met haar 75 jaar zit Trudy nog steeds vol energie en frisse ideeën. Wij zijn nieuwsgierig naar de achtergrond en drijfveren van deze bijzondere dame.
Trudy heeft haar beroep 52 jaar kunnen uitoefenen op alle niveaus in de gezondheidszorg. Daardoor heeft zij overzicht en inzicht gekregen over de werkelijkheid van de zorgbehoefte in de gehele samenleving van vandaag, zodat zij vandaar heeft kunnen meedenken en meepraten over de sterke en de zwakke kanten van het stelsel van zorg in ons land. Na haar opleiding tot verpleegkundige wil zij haar kennis en kunde inzetten in de missie in Afrika. Maar de tijd en omstandigheden veranderen. Zij is inmiddels 49 jaar gelukkig getrouwd. Zij heeft een dochter en een zoon en twee kleinzonen. Het stabiele gezin gaf haar altijd de ruimte en de steun om haar beroep te blijven uitoefenen, later om zich als vrijwilliger met hart en ziel in te zetten voor ouderen en mensen met beperkingen, in de politiek als lid van de Gemeenteraad van Eindhoven. Zij heeft een belangrijke rol gespeeld in verband met de uitvoering van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO) wat betreft huishoudelijke hulp voor thuis wonende bejaarden.
“De mensen moeten de zorg krijgen die ze nodig hebben” – Trudy
De zorg heeft geen geheimen meer voor Trudy, doordat ze als hoofd van menige afdeling in ziekenhuis of verzorgingstehuis heeft gewerkt en als onderhandelaar namens VGZ aan de wieg gestaan heeft bij het opstellen van het persoonsgebonden budget. Meteen na haar pensioen wordt Trudy benaderd door de Katholieke Bond van Ouderen (KBO) Brabant om als interim bestuurder de organisatie te komen helpen. Dat is aardig gelukt, inmiddels zijn er meer dan 3100 mensen lid van de KBO kring Eindhoven, afdelingen zijn ge(re)organiseerd en een beleidsplan is geschreven. Naast het organiseren van gezellige bijeenkomsten en uitstapjes vervult de KBO ook een belangrijke rol als belangenbehartiger op individueel niveau, zoals hulp bij het invullen van belastingen, het bieden van administratieve ondersteuning en – heel belangrijk – het ondersteunen van zorgbehoevende mensen op zoek naar passende zorg. Zoals Trudy het verwoordt: ”de mensen moeten de zorg krijgen die ze nodig hebben”, waarbij de KBO helpt met het begrijpen en toepassen van de ingewikkelde regels van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO).
Leerzame snuffelstage naar Lourdes
Naast haar drukke werk in de zorg heeft Trudy 25 jaar lang Lourdesreizen georganiseerd. Onder haar (bege)leiding reisden zieke en gehandicapte mensen per trein of bus, later per vliegtuig, compleet verzorgd, naar Bedevaartsoord Lourdes in Frankrijk. Deze reizen waren extra bijzonder omdat Trudy het wist te regelen dat jonge mensen van de HBO-V (opleiding tot verpleegkundige) in het kader van een ‘snuffelstage’ een week mee konden gaan als begeleiders tijdens de reis, Trudy: “ik weet zeker dat ze tijdens deze reizen meer leerden dan in een jaar op school!”.
De jonge verpleegkundigen komen tijdens de bedevaarten met allerlei mensen in contact, zoals ook met patiënten die tijdens de laatste en moeilijkste fase van hun leven extra zorg en aandacht nodig hebben. Een intense ervaring voor deze jonge generatie, ook om zich te realiseren wat het belang van geloof is voor mensen die niet lang meer te leven hebben. Aan de andere kant leidde het ook tot meer begrip van de oudere Lourdesgangers voor de jonge verpleegkundigen: vooroordelen wederzijds namen af en mooie vriendschappen ontstonden. De nieuwe aanpak blijkt een succesformule te zijn die men nog jarenlang blijft volhouden.
én de deelnemers aan de middagen in de Meerpaal.
De combinatie van jong en oud blijkt op meer fronten goed te werken. Het Expertise Centrum Dementie & Technologie organiseert samen met Trudy al twee jaar speciale activiteiten voor mensen met dementie en hun mantelzorgers in het buurthuis ‘De Meerpaal’. Tijdens die bijeenkomsten helpen studenten en promovendi van de Technische Universiteit mee om thuiswonende mensen die leven met dementie een aangename middag te bezorgen. Daarbij leren de studenten omgaan met ouderen en hoe mensen met dementie en hun mantelzorgers denken en reageren; ze ervaren direct de impact die de diagnose ‘dementie’ op een gezin heeft. Voor toekomstige ontwerpers en onderzoekers in dit veld zijn deze ervaringen onmisbaar voor eigen ontwikkeling en vorming. Aan de andere kant voelen de echtparen die deelnemen aan de middagen zichzelf ook prettig in deze ontspannen sfeer van samenwerking, mede omdat ook de partner van de persoon met dementie welkom is (bij de reguliere dagopvang mogen de partners niet meedoen). Een partner van een dame met dementie verwoordt het mooi zo: “Wij zijn hier ook iemand”.
Tijdens die bijeenkomsten in de Meerpaal worden in een informele sfeer spelletjes gedaan, wordt er samen gekookt en gegeten, muziek gemaakt, maar ook worden onderzoeks-ideeën besproken en eenvoudige technische ontwerpen van de studenten getest. Het ECDT speelt in op de tendens dat ouderen steeds langer thuis wonen waarbij het toepassen van technologie steeds belangrijker wordt, nu en in de toekomst.
Bij het buurthuis hoort een kinderspeeltuin waarbij Trudy de kinderen stimuleert – vaak ook gemotiveerd met een zakje chips of iets anders lekkers – om de ruimte in en uit te lopen en actief mee te doen met de spelletjes, of de ouderen te ‘helpen’ met koken. Het concept om jong en oud samen te brengen blijkt ook hier, net als tijdens de Lourdesreizen, goed te werken.
“Het gaat om mensen” – Trudy
Na het interview kunnen we samenvattend stellen dat zorgzaam en met een groot hart, maar ook gepassioneerd en strijdlustig de kerneigenschappen zijn die Trudy het beste omschrijven. En uit onze enthousiaste gesprekken van die middag blijkt dat ze nog lang niet klaar is met haar missie. Daarbij is Trudy kritisch op technologie die te gecompliceerd is, of ten koste gaat van menselijk contact. De opmerking van Riet, een van de dames die deelnemen aan de woensdagmiddagen, als ze robot Tessa op tafel ziet staan: “die komt niet bij mij in huis hoor!” spreekt boekdelen. Maar Trudy ziet wel degelijk mogelijkheden wanneer technologie echt iets toevoegt aan de kwaliteit van leven van de mensen zelf. “Het gaat uiteindelijk altijd om de mensen”. Daar kunnen we het alleen maar mee eens zijn….
Ans Tummers-Heemels, Wijnand IJsselsteijn.